Gemeenten mogen statushouders binnenkort niet langer voorrang geven op sociale huurwoningen, als het aan het kabinet Schoof ligt. Woningcorporaties maken zich grote zorgen over dit voorstel. Veruit de meeste statushouders hebben nauwelijks kansen om op eigen kracht huisvesting te vinden, terwijl juist een eigen plek de beste kansen biedt voor integratie en meedoen in de samenleving. De uitstroom uit de opvang zal afnemen als er nog geen alternatief voor hen is. Aedes geeft binnenkort een consultatiereactie op het wetsvoorstel, na raadpleging van de leden.
Delen
Eigen plek biedt beste kansen voor integratie
Statushouders zijn nog niet in Nederland geworteld en verreweg de meeste van hen hebben nauwelijks kansen om op eigen kracht een woning te vinden. Corporaties zien hen daarom als urgente woningzoekenden, die versneld in aanmerking komen voor sociale huisvesting. Statushouders mogen in Nederland blijven en daar hoort huisvesting bij. Verbieden van de voorrang, terwijl er voor hen nog geen alternatieven voor huisvesting zijn, zal tot gevolg hebben dat de uitstroom uit de opvang alleen maar afneemt.
Daar komt bij dat het kabinet eerder ook heeft aangekondigd de taakstelling voor gemeenten om statushouders te huisvesten af te schaffen. Dit terwijl er nog steeds 17.500 statushouders in de opvang zitten, die zo snel mogelijk moeten doorstromen.
Uitvoeringsproblemen
Het kabinet stelt alternatieven voor, maar die zijn niet zomaar geregeld. Opvanglocaties raken overvol, terwijl die vaak juist in kwetsbare wijken staan. Ook dreigen overbewoning, illegaliteit en problemen met inschrijving en toeslagen van gemeenten. Aedes heeft daarom eerder al met VNG en IPO gepleit voor een grondige uitvoeringstoets. Vooralsnog lijkt het erop dat het afschaffen van de voorrang meer problemen creëert dan het oplost. Aedes zal haar zorgen en bezwaren uitgebreider vastleggen in een consultatiereactie.
Geld van opvang naar huisvesting
Wat Aedes betreft kan het vele geld dat nog steeds naar opvang gaat, beter gebruikt worden om extra en definitieve huisvesting te realiseren, zelfstandig en onzelfstandig. Die huisvesting kan bewoond worden door alle urgent woningzoekenden. Daaraan willen corporaties graag hun bijdrage leveren.
Wetsvoorstel in consultatie
Minister Keijzer (Volkshuisvesting) heeft op 17 februari 2025 het concept-wetsvoorstel gepubliceerd: gemeenten mogen statushouders geen voorrang meer geven op een sociale huurwoning op de grond dat ze statushouder zijn. Voorrang op basis van andere kenmerken blijft wel mogelijk. De maatregel is een afspraak uit het regeerprogramma. De minister vraagt gemeenten en provincies de gevolgen van het wetsvoorstel voor de uitvoering in kaart te brengen. Tot en met 16 maart kan iedereen via een internetconsultatie reageren. Daarna gaat het definitieve wetsvoorstel naar de Ministerraad.
Doorstroomlocaties
Tegelijkertijd werkt minister Faber van Asiel en Migratie aan doorstroomlocaties waarin statushouders hun wooncarrière in Nederland kunnen opstarten. Gemeenten ontvangen een vergoeding als zij statushouders opnemen en als zij een doorstroomlocatie realiseren. Hoe deze doorstroomlocaties eruit zien, is vooralsnog niet duidelijk. Daarnaast wil het kabinet statushouders versneld huisvesten via woningdelen.
Wat Aedes betreft hebben statushouders recht op volwaardige huisvesting, die meer is dan louter voortzetting van opvang. Voor de lange termijn onderzoekt het kabinet alternatieve woonoplossingen, zoals (on)zelfstandige woningen.
<Aedes.17.02.2025>
