BALK – De plannen om Balk volledig van het aardgas af te krijgen en in plaats daarvan te verwarmen met waterwarmte uit De Luts en restwarmte van plasticproducent AFK, worden steeds concreter.
„Van de vraag: ‘kan het wel?’ zijn we gegaan naar: ‘hoe gaan we het realiseren?’”, zegt projectleider Goffe Venema van Eigen Warmte Balk over de voortgang van het project.
In het voormalige raadhuis van Balk ondertekenden Energie Coöperatie Gaasterland, woningcorporatie Dynhus, plasticproducent AVK Plastics, Gemeente De Fryske Marren, Plaatselijk Belang Balk Vooruit en ondernemersvereniging Eigen Haard / De Stikke maandagmiddag een intentieovereenkomst om de plannen voor een warmtenet in het dorp weer een stap verder te brengen.
Met de handtekeningen kan de projectorganisatie aan de slag met een voorlopig ontwerp dat begin volgend jaar af moet zijn. Het is volgens Venema een belangrijke stap om het plan helemaal van de grond te doen komen. „We witte dat it kin”, lichtte hij na afloop toe. „Mar we moatte no fierder sjen nei hoe’t it technysk, juridysk en finansjeel fierder moat.”
De ambities in Balk zijn groot. Het dorp wil volledig van het aardgas af en woningen en bedrijfspanden op een alternatieve manier gaan verwarmen. Voor het dorp betekent dat klimaatwinst maar ook sociaaleconomische winst omdat huishoudens dan minder hoge energiekosten zouden moeten hebben.
Voor een deel kan dat door in woningen de cv-ketel te vervangen door een warmtepomp. „Dat jildt foar alle wenten fan foar 1987, foaral oan de râne fan it doarp. Mar yn it sintrum moatte we sjen nei wat oars en dat moat in waarmtenet wurde.”
Dat warmtenet moet gevoed worden door middel van aquathermie, door gebruik te maken van de al aanwezige warmte in De Luts, het riviertje dat door het centrum van het dorp stroomt. Daarnaast moet een deel van de warmte komen van plasticproducent AFK. Bij dit bedrijf komt veel restwarmte vrij bij het omsmelten van de plastics. Warmte die nu nog gewoon vervliegt.
De komende tijd moet bij AFK onderzoek gedaan worden naar de mogelijkheden van warmte- en koudeopslag. Voor het dorp zelf wordt gekeken naar de mogelijkheden om een warmtecoöperatie op te richten waar de bewoners zich bij aan kunnen sluiten. Eigen Warmte Balk werd de afgelopen drie jaar gefinancierd met subsidies van De Fryske Marren. Voor de komende jaren hoopt Venema dat er geld vanuit het Rijk komt. „We binne no foar 98 presint wis dat we 1 miljoen krije út it Ontwikkelfonds Warmte. Dêrmei kinne we wer foarút.”
Met het miljoen kan de organisatie de plannen naar het punt brengen dat gestart kan worden met de aanleg. Vervolgens zijn enkele tientallen miljoenen euro’s nodig om het project ook daadwerkelijk te realiseren. „Ek dêr is subsydzje foar mar dat krije je pas as der in foarlopich ûntwerp leit.”
Geld voor de aanleg is niet de enige vereiste. Om het rendabel te maken moet van de 1400 huishoudens tachtig procent mee gaan doen. Venema schat de kans dat dat lukt positief in. „It entûsjasme is grut”, zegt hij. „Der binne strjitten by dêr‘t we dat persintaazje no al helle ha.”
<LC.31.07.2024>
