Behoorlijk veel mensen raken door de hoge inflatie in financiële problemen. Contant betalen kan helpen om meer zicht te houden op je uitgaven. Hoe krijg je grip op je financiën?
Ankie Horjus buigt zich als financieel coach in Leeuwarden dagelijks over die vraag, samen met de mensen die haar hulp hebben ingeschakeld. Ze brengt de situatie van haar klanten in kaart, analyseert wat er fout gaat en stelt samen met hen een bespaarplan op. Daarbij gaat het altijd om maatwerk, zegt ze. ,,Geen situatie is hetzelfde. Er zijn altijd specifieke omstandigheden waarmee je rekening moet houden.”
Horjus heeft het de laatste tijd drukker gekregen. Ze merkt dat de groep met financiële problemen groter is geworden, deels door de hoge inflatie. Soms leidt dat tot het advies om in winkels contant te gaan betalen, vertelt ze. ,,De bankbiljetten en muntjes in je portemonnee laten precies zien wat je op dat moment kunt uitgeven. Het is echt geld, tastbaar en overzichtelijk. Als mensen geen geld in de portemonnee hebben en er staat nog 150 euro op de betaalrekening, dan geven ze misschien nog heel gemakkelijk 100 euro uit, zonder rekening te houden met een tegenvaller. Dat heb je met de pinpas, het gaat gemakkelijk. Contant betalen kan helpen om het overzicht te behouden.”
Betaaldiensten
Volgens Betaalvereniging Nederland, een brancheorganisatie voor gereguleerde aanbieders van betaaldiensten in Nederland, nemen Nederlanders na jarenlange dalingen weer vaker en meer geld op van hun rekeningen. In 2022 gebeurde dat 8 procent vaker dan het jaar ervoor, blijkt uit nieuwe cijfers. Het totaal opgenomen bedrag is zelfs met 13 procent gestegen, naar ruim 26 miljard euro.
Volgens de Betaalvereniging is het niet zo gek dat er meer geld wordt opgenomen. In coronatijd werd betalen met contant geld immers ontmoedigd. Nu de coronamaatregelen van de baan zijn, kan weer overal met briefgeld en munten worden afgerekend.
Maar ook de torenhoge inflatie kan een rol spelen, zegt een woordvoerder van de Betaalvereniging. ,,Met contant geld heb je meer zicht op wat je in dure tijden uitgeeft.”
Huishoudboekje
Ankie Horjus wijst erop dat niet alleen mensen met een smalle beurs in moeilijkheden kunnen raken. Ook bij mensen met een goede opleiding, mooie baan en een fijn salaris kan het misgaan, weet zij uit ervaring. ,,De meeste mensen die ik help maken juist deel uit van deze groep. Vaak zijn ze via hun werkgever bij mij gekomen. Je praat dan over mensen die een bepaald uitgavenpatroon gewend waren en dat ook wel konden opbrengen. Maar ze zijn in problemen geraakt, bijvoorbeeld door een echtscheiding, een onverwachte belastingaanslag of het overlijden van een partner. Daardoor klopt het huishoudboekje niet meer en hebben ze moeite om rond te komen.”
Volgens het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) heeft circa 6 procent van de mensen met een hoog inkomen veel moeite om de touwtjes aan elkaar te knopen. Slechts een enkeling zoekt zelf hulp. En dat is zorgelijk, stelt Horjus, die ook bedrijfstrainingen geeft in het herkennen van financiële problemen bij werknemers. Ze benadrukt dat het belangrijk is om tijdig aan de bel te trekken als er geldzorgen ontstaan. ,,Mensen schamen zich vaak voor hun situatie en vragen daarom geen hulp. Dat geldt zeker voor de groep waar ik het net over had, de mensen van wie je het niet verwacht. Maar als je niet ingrijpt kunnen betalingsachterstanden snel oplopen. En dan komt op een gegeven moment de bewindvoerder in beeld. Dat wil je natuurlijk niet.”
Geldstress
Geldstress kan veel ellende veroorzaken, zegt Horjus. ,,Niet alleen mentaal, maar ook fysiek. Je slaapt slecht en voelt je onzeker. Het vreet aan je.” Maar wie op tijd om hulp vraagt, hoeft niet te wanhopen. ,,Uit ervaring weet ik dat het haalbaar is om je geldzaken weer op orde te krijgen. Je kunt het probleem stap voor stap aanpakken. Wat komt er binnen, wat gaat er uit? Waar kan ik op bezuinigen en hoeveel hou ik dan over? Het gaat om het aanbrengen van structuur, het opnieuw leren omgaan met geld.”
