Het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) meldde donderdag dat er opnieuw minder gebouwd is in 2024. De druk op de woningmarkt blijft dus hoog, voor kopers én huurders. Zeven Friese woningcorporaties proberen voor die laatste categorie de zoektocht makkelijker te maken met de website FrieslandHuurt.
Wie een sociale huurwoning zoekt, deed het vroeger waarschijnlijk op de volgende wijze: je zocht een woningcorporatie in je buurt, schreef je daar in en vervolgens óók nog bij enkele andere. Om zo de kans te vergroten op een huurwoning.
Maar in Fryslân wordt het slimmer en efficiënter aangepakt. Dinsdag 28 januari ondertekenden zeven woningcorporaties een vernieuwde samenwerkingsovereenkomst voor FrieslandHuurt. ,,Met één gratis inschrijving heeft de woningzoekende in Fryslân toegang tot bijna 74.000 huurwoningen”, vertelt Marc Kuipers, voorzitter van de stuurgroep FrieslandHuurt. Hij is zelf bij de stuurgroep betrokken geraakt vanwege zijn bestuursfunctie bij Nieuw Elan, een huurdersvereniging met dertienduizend leden in Fryslân.
De website www.FrieslandHuurt.nl bestaat al sinds 2018. ,,In het begin was dit het initiatief van de woningcorporaties Accolade en Elkien. Inmiddels zijn bijna alle corporaties in Fryslân erbij aangesloten. Dat vinden we ook belangrijk: hoe meer aanbod er op te vinden is, hoe beter dat is voor de zoeker.”
Op dit moment bieden Accolade, Dynhus, Elkien, Thús Wonen, Wonen Noordwest-Friesland, WoonFriesland en Woonzorg Nederland via de site hun beschikbare huurwoningen in Fryslân aan. ,,WoonFriesland, Dynhus en Thús Wonen zijn in 2024 aangehaakt. Het doel is dat uiteindelijk alle Friese woningcorporaties meedoen.”
Tachtig procent
Fryslân telt in totaal zo’n 90.000 sociale huurwoningen. Kuipers: ,,Wij hebben nu zo’n 80 procent van het totale sociale huurwoning-aanbod in onze bestanden.”
Het verschilt heel erg op welke leeftijd mensen zich inschrijven voor een woning. ,,Maar wij adviseren ook jongeren vanaf achttien jaar om dat te doen, want dan bouwen ze historie (‘inschrijfduur’) op en dat is bepalend voor je slagingskans.”
Er zijn 126.500 mensen die zich hebben ingeschreven. ,,Daarvan zijn 21.000 echt actief op zoek. De rest, zo’n 105.000, zijn ingeschreven omdat ze misschien op termijn ergens anders willen wonen of om inschrijfduur op te bouwen.”
Een sociale huurwoning heeft een gemiddelde huurprijs van 560 euro (exclusief) per maand. De zoekduur – wachttijd – was in 2024: 23,17 maanden, bij de deelnemende woningcorporaties, zegt Kuipers, waarbij de wachtduur van WoonFriesland, Dynhus en Thús Wonen niet volledig is meegerekend omdat die later aansloten.
,,Dat is vanaf het moment dat je je inschrijft tot je een woning vindt. Het is wel een gemiddelde, zo moet ik erbij zeggen. Het kan ook langer duren. Dit hangt af van wat voor woning je zoekt en waar deze huurwoning staat.’’
Uit cijfers van het Planbureau Fryslân bleek vorig jaar dat in de afgelopen zeven jaar de inschrijfduur met gemiddeld dertien maanden is toegenomen. Gemiddeld moeten Friezen nu 41 maanden wachten op een sociale huurwoning, afhankelijk in welke gemeente ze wonen. Aan het onderzoek Vraagdruk woningbouwcorporaties Fryslân deden negen woningcorporaties mee.
Slagingskans
Op het moment dat mensen echt zoeken naar een huurwoning gaan ze ook ,,zelf aan de knoppen draaien’’ merkt Kuipers. Bijvoorbeeld door te kijken op welke huurwoningen het zinvol is om te reageren. ,,Het mooie van de website is dat er ook bij staat wat je slagingskans is als je erop reageert. Bepaalde plekken zijn erg gewild en dan is er een grote kans dat iemand boven jou eindigt omdat ‘ie een langere inschrijfduur heeft.”
De woningcorporaties wijzen alle huurwoningen passend toe. Dit betekent dat de huur van de woning moet passen bij het inkomen en de huishoudgrootte. Je mag reageren op het woningaanbod op de site, maar ,, weigeren mag maar één keer per jaar.”
Een voordeel is dat er nu geen dubbele inschrijvingen meer zijn. ,,Voorheen had iedere corporatie zijn eigen site. Dan moest je je als potentiële huurder overal inschrijven. Sommige mensen deden dat wel bij drie of vier woningcorporaties. Dat is heel onoverzichtelijk en voor iemand die aan het zoeken is ook veel lastiger. Nu hoef je maar op één site te kijken.”
Stel dat je graag in Leeuwarden wilt wonen, maar denkt: ‘Ik wil ook misschien naar een dorp’, dan is dat ook veel makkelijker te vinden. ,,We raden woningzoekenden altijd aan een zoekprofiel in te stellen. Dan kun je selecteren op ‘Leeuwarden’ en bijvoorbeeld enkele dorpen daaromheen. En dan krijg je vrijkomende woningen uit die gebieden in jouw overzicht.”
Dat is volgens Kuipers sowieso goed: ook oog hebben voor een plek, die misschien niet zo gewild is, dan alleen maar ‘die ene leuke wijk, waarbij bijna niemand vertrekt’.
Als het gaat om nieuwbouw dan hebben de Friese corporaties ook getekend voor de Woondeal Fryslân (die loopt tot 2030), die nog onder minister Hugo de Jonge tot stand kwam. ,,Daar zijn ook afspraken gemaakt voor bouwafspraken voor woningcorporaties. Daarmee liggen we een heel eind op koers. Fryslân bouwt in absolute aantallen wel minder, ook omdat hier minder mensen wonen, maar als je kijkt naar waar wij voor ingetekend hebben dan doen ze wel alles – wat binnen hun macht ligt – om te bouwen, maar dat is niet eenvoudig met alle wet- en regelgeving, schaarste aan mensen, et cetera.”
Er staat de ambitie van 7500 nieuwe sociale huurwoningen in de Friese Woondeal. De woningcorporaties bouwen wel bij, maar moeten ook oog hebben voor waar in Fryslân over twintig of dertig jaar behoefte aan is, op basis van de demografische ontwikkelingen, meent Kuipers. ,,Dat we dan niet ineens teveel sociale huurwoningen hebben.’’
Tegelijk hebben woningcorporaties ook te maken met woningzoekenden die met voorrang een woning nodig hebben. Hiertoe zijn afspraken gemaakt met gemeenten. Urgentie wordt verleend bij bijvoorbeeld calamiteit. ,,Buiten de schuld van de huurder om kan de huidige woning niet gebruikt worden, denk aan brand. Of door een acute medische situatie, waardoor iemand niet in zijn huidige woning kan blijven.”
,,We hebben ook afspraken met de gemeenten over het met voorrang huisvesten van bepaalde doelgroepen, zoals mensen vanuit de maatschappelijke opvang of statushouders. Daar kunnen we niet omheen, en dat voelt misschien soms oneerlijk, maar de afgelopen jaren zijn er veel meer urgenten bijgekomen. Op FrieslandHuurt staat bij ‘pas verhuurd’ een verantwoording van hoe we de woning hebben verhuurd.”
Woningzoekenden app
Vorige week zijn de afspraken over beheer, financiën, privacy en besluitvorming door de deelnemende corporaties bekrachtigd. Ze willen nu kijken hoe ze de site nog bekender kunnen maken. Kuipers: ,,We zien de woningzoekende namelijk als onze gezamenlijke klant. We vragen ons steeds af: hoe kunnen we de zoektocht naar een woning voor een woningzoekende in deze markt zo eenvoudig en transparant mogelijk maken? Zo zijn we onder andere bezig met een woningzoekenden app. Deze app moet het in de toekomst nog eenvoudiger maken om een passende woning te vinden.”
<FD.04.02.2025>
