LEEUWARDEN Huishoudens kunnen steeds vaker hun opgewekte zonnestroom niet kwijt. Ook in Fryslân regent het klachten. In het eerste half jaar van 2023 klaagden ruim negenhonderd mensen bij Liander. Bijna vijf keer zo veel als een jaar eerder.
Dat huishoudens hun opgewekte stroom niet kwijt kunnen op het elektriciteitsnet kwam in de eerste helft van 2023 gemiddeld drie keer zo veel voor als in de eerste helft van 2022. Wanneer het laagspanningsnet – het elektriciteitsnet op wijkniveau – te veel zonnestroom tegelijk moet afvoeren, kunnen spanningsproblemen optreden. Omvormers van zonnepanelen schakelen dan automatisch uit om overspanning te voorkomen.
In het werkgebied van Liander (Fryslân, Noord-Holland, Flevoland, Gelderland en het bovenste deel van Zuid-Holland), nam het aantal daken van woningen en kleine bedrijven met zonnepanelen in de eerste helft van 2023 met 15 procent toe. Op ruim 870.000 van deze daken liggen nu zonnepanelen.
In Fryslân waren er eind 2022 107.746 installaties. In het eerste half jaar kwamen er 14.642 bij. Een stijging van 14 procent. De meeste zonnepanelen kwamen er bij in de provincie Gelderland, bijna 49.000. Daar is het aantal installaties nu 321.000.
Klachten uit Fryslân
Liander ontving in het eerste half jaar van 2023 ruim 3400 meldingen van klanten die tijdelijk hun zonnestroom niet konden terugleveren. Landelijk gezien is dat een verdrievoudiging, maar in Fryslân steeg het aantal klachten van 195 naar 904. ,,Dat komt enerzijds door de toename van het aantal installaties in Friesland en ook omdat we meer publiciteit hebben gegeven aan het niet kunnen terugleveren”, zegt woordvoerder Ceriel Thissen van Liander.
Het uitschakelen van omvormers is vervelend voor huishoudens met zonnepanelen, want op het moment dat de omvormer uitschakelt, wordt zonnestroom niet meer teruggeleverd aan het net en is het meestal ook onmogelijk om de eigen opgewekte stroom te benutten, zegt Liander.
Het is volgens Liander slim om zonnestroom direct te gebruiken wanneer deze wordt opgewekt. Dit wordt extra relevant bij de afbouw van de salderingsregeling in 2025, benadrukt Thissen. ,,Zet daarom overdag – als de zon volop schijnt – apparaten die veel energie verbruiken aan, zoals de wasmachine, de droger of vaatwasser. Of maak gebruik van slimme apparaten. Die kunnen geprogrammeerd worden om op piekmomenten aan te gaan.”
Zo wordt opgewekte stroom direct verbruikt, vermindert de druk op het stroomnet en is de kans kleiner dat zonnepanelen uitschakelen. ,,Daarmee halen huishoudens meer rendement uit hun panelen.”
Verzwaring noodzakelijk
Om de problemen op te lossen zal eerst het net verzwaard moeten worden. Daarvoor is landelijk gezien een vervijfvoudiging van de huidige capaciteit noodzakelijk. ,,Daarvoor moet tot 2050 één op de drie straten open. Met zo veel werk aan het laagspanningsnet betekent het automatisch dat niet alles tegelijk gedaan kan worden. Hierdoor lopen de wachttijden voor verzwaringen of nieuwe aansluitingen op.”
Liander waarschuwt dat consumenten steeds vaker moeten wachten op een nieuwe aansluiting, of een verzwaring om (extra) zonnepanelen een warmtepomp of een laadpaal te installeren.
Tot de netten verzwaard zijn zal het vaker voorkomen dat zonnestroom niet teruggeleverd kan worden aan het net. Volgens Thissen is nog altijd een verstandige beslissing om zonnepanelen op je dak te leggen. ,,Het rendement dat je met de zonnepanelen haalt is zo groot dat dit loont.”
<FD 12 juli 2023>
